Maya Uygarl - Chac Mool (Turkish, Paperback)

Kaynak: Wikipedia. Sayfalar: 28. Bolumler: Chac Mool. Al nt: Maya uygarl Kolomb oncesi Amerika uygarl klardan biridir. Bir Orta Amerika uygarl olan Maya uygarl, binlerce y l boyunca Meksika'n n guneydo usundan, Honduras, El Salvador ve Guatemala'ya kadar uzanan bir bolgede hukum surmu tur. Meksika'n n guneydo usunda be devlet kurmu Mayalar (Campeche, Chiapas, Quintana Roo, Tabasco ve Yucatan), tarihleri boyunca yuzlerce lehce uretmi lerdir ve bu lehcelerden baz lar gunumuzde halen konu ulan 21-44 Maya dilinin olu umunu sa lam t r. Bu uygarl k M.O. 600 dolaylar nda yukseli e gecmi, M.S. 3. yuzy lda alt n ca na (klasik donem, M.S. 250-900) ad m atm, kent-devletlerinin siyasi karga alar sonucunda coktu u M.S. 900'e dek, geni bir alanda varl n surdurmu ve spanyol i galiyle de sona erme surecine girmi tir. Maya uygarl bircok bak mdan sona ermi se de, yayg n inan n aksine Mayalar yok olmam lard r, halen bu ulkelerde ya amakta ve Maya dillerinden baz lar n konu maktad rlar. "Eski Mayalar" n (Mayalar' n bugunku torunlar na k yasla kullan lan deyim) astronomi, matematik, mimari ve sanat gibi bircok alanda ileri bir uygarl k duzeyinde olduklar gorulmektedir. Rabinal Achi, Popol-Vuh, Chilam Balam gibi eserlerin bulundu u Maya edebiyat bu kulturun ya am n betimlemektedir. spanyol i gali 1697'de Itza Mayalar 'n n ba kenti Tayasal' n ve Guatemala'daki Ko'woj Mayalar 'n n ba kenti Zacpeten'in al nmas yla tamamlanm, son Maya devleti ise 1901'de ba kentinin (Chan Santa Cruz) Meksika taraf ndan i galiyle ortadan kalkm t r. Mayalar n yurdu uc bolgeye ayr l r: Guneyin "Yukar Topraklar," guneyin (ya da ortan n) "A a Topraklar" ve kuzeyin "A a Topraklar" . "Yukar Topraklar" Guatemala ve Chiapas' n irtifa seviyesi yuksek topraklar n kapsar. Guneyin a a topraklar "Yukar Topraklar" n hemen kuzeyinde yer al r ve Meksika'daki Peten'i (Campeche), Quintana Roo'yu, kuzey Guatemala'y, Belize'yi ve El Salvador'u kapsar. Kuzeyin "A a Toprakl...